Naar het einde van het schooljaar toe

In Nederland hebben we nooit de moeite genomen om de vlag en dan vooral de -houder op de hangen. In het buitenland krijg je oprispingen van (nationale) sentimenten waar je geen notie van hebt wanneer je nog in je vaderland woont. Die vlaghouder, die hangt nu. Nou is ons huis van hout, dat is een stuk gemakkelijker ophangen dan zo'n stenen muur. Dan kan meegespeeld hebben. Maar toch. Op 5 mei hingen we voor het eerst de vlag uit. Op 8 mei hingen we de Noorse vlag uit, toen werden de Noren bevrijd, in 1945. Met 4 ouders die de oorlog hebben meegemaakt, en er elk zo hun littekens van overgehouden hebben, staan we altijd stil bij 4 en 5 mei. En nu dus ook bij 8 mei. Het oorlogsverhaal en het verloop ervan in Noorwegen vertoont veel parallellen met dat  van Nederland. Compleet met een naar Engeland gevluchte koning.

Op een zondag gingen we even op de thee bij nieuw aangekomen Nederlanders, André en Ellen met twee van hun drie kinderen. Er bleken nog meer landgenoten op datzelfde idee gekomen te zijn. We troffen er Patrick en Sylvia (de uitbaters van de Bjuginn, de plaatselijke Bed and Breakfast), en Nynke. Nynke woonde hier het eerste van ons allemaal. Zij is hier al een jaar of 20, ze trouwde met een Noor. Ze had op die dag oranjekoek gebakken en vroeg of we ook zin hadden in een stuk. Niemand zei daar nee tegen. Dus zo zaten we eerst bij Ellen en André aan de taart, en later bij Nynke aan de oranjekoek.

 

In het weekend van Hemelvaart zijn we naar Røros geweest. Røros is een oud mijnwerkersstadje. Er zijn verschillende oude kopermijnen. Koper wordt er niet meer gewonnen, maar mijnen zijn er nog te bezichtigen. Rondom Røros lag nog veel sneeuw, en de rivieren waren vol met smeltwater. Het was 11 graden toen we er waren.

In het museum werd uitgelegd hoe vroeger koper gewonnen werd, met behulp van miniaturen. 

 

 Røros is een museumdorp. rondom het museum stonden gebouwen in oude stijl.

 

En er is nog meer nostalgie verbonden aan Røros, de buitenopnamen van Pippi Langkous zijn hier geschoten. De apotheek, de stoffenwinkel, de snoepwinkel, die staan dus allemaal in Røros! Pippi Langkous was mijn grote idool, toen ik een jaar of 8 was. (En eigenlijk is ze dat gebleven.)

 

Hier woonden we, een weekend lang. In het bruine huis links.

 

 Røros is bekend om zijn mooi geschilderde voordeuren. De rechter was van onze hytte, de linker van die ernaast.
Boven die van een opslaghutje.






Op een dag troffen we na het hardlopen een jongensfeestje aan...


In Noorwegen staat het friluftsliv, het buitenleven, hoog in het vaandel. Een keer per week hebben de kinderen utenskole; dan gaan ze een dagdeel (Lieuwe) of een deel van een dagdeel (Anne Lieke) naar buiten, de natuur in. De mooiste, langste én zwaarste tocht is die naar de Kopparen (Kopparn, klemtoon op de eerste lettergreep), de hoogste top in Bjugn. Vanaf de Kopparen heb je een magnifique uitzicht over de hele omgeving. Dit doet elke klas een keer per jaar. Laatst ben ik meegeweest met de klas van Lieuwe. Het was supermooi weer, je kon een heel eind weg kijken

Noorwegen heeft een hele lange, grillige kustlijn van 25.000 km. lang. In de gemeente Bjugn staat de markeringspaal voor de helft van deze afstand.

En ook op ons nieuwe adres zijn wonderschone avondluchten.


17 mei is hier de nationale feestdag van het jaar (afgezien van kerst, dan worden de Noren echt sentimenteel)   (Noors: Grunnlovsdagen, of ook wel syttende mai wat zeventiende mei betekent) en is gewijd aan de Noorse Grondwet. Op die dag werd in 1814 de Noorse grondwet bekrachtigd. Overal in het land vinden die dag kinderparades plaats. Die in Oslo wordt bijgewoond door de koninklijke familie.

 

Lieuwe in het midden met het bord van de klas

 

Op die dag halen de vrouwen de bunad, de nationale dracht, uit de kast. Dat is hier geen folklore zoals in Nederland, maar maakt deel uit van het de algemene traditie. Ann Kristin, een Noorse die lang in Nedeland heeft gewoond en nu weer terug is in Noorwegen, vertelde dat zij haar bunad gekregen heeft voor haar konfirmasjon Konfirmasjon is een belijdenis die het overgrote deel van de jongeren doet wanneer ze 14 jaar zijn. Ze heeft hem nog steeds, en droeg hem ook in Nederland, wanneer op de 17e mei de Noorse gemeenschap in Nederland 17e mei vierde.

Zie Sytze links op de foto, naast de jongen met het klassebord, met vlaggetje. In het midden rechts de mentor van de 9e, Oddveig. Haar dracht is die officiele dracht van de gemeente. Elke regio heeft zijn eigen dracht. Er is dus wel wat keuze, want wanneer de plaatselijke outfit je niet aanstaat, kun je altijd nog voor de dracht van de fylke (provincie) kiezen. De mevrouw links van Oddveig heeft die aan. En hier heb je ook nog de kystdrakt, al is die weer niet officieel.

Centraal op de foto Anne Lieke, met paars gebloemde jurk en knotje. De kleding van de mannen is minder spectaculair. Elk pak volstaat, als het maar zwart met een wit overhemd is.
Onder nog meer traditie. Daar zie je de parade van de Russ'en. Dat zijn de eindexamenkandidaten van de videregående skole (dan zijn ze 19 jaar). Na de examens hebben zij een periode dat ze uit de band springen. Op de 17e mei hebben zij de rol van ordeverstoorders. Ik vond ze eigenlijk voornamelijk erg grappig, tijdens de optocht. Ze strooiden met kaartjes, die de jongere kinderen niet mochten oprapen, maar dat deden ze natuurlijk toch. De optocht eindigde bij het helsesenter (gezondheidscentrum), waar de zieken en ouden van dagen toegezongen werden ("ja vi elsker dette landet...", weet je nog van het schaatsen?)

Wij vielen met onze neus in de boter, dit jaar. De ouders van de 6e trinn (klas) vormen samen het organistiecommité. Na veel moeite kwamen we er achter wat nou precies de bedoeling was van die dag. De Noren hebben een hoog gehalte "Nou gewoon, we doen het net zoals de vorige keer!". En zie er dan maar eens achter te komen wat er de vorige keer gebeurde. Maar uiteindelijk hebben we ons maar onvoorbereid en wel, in het feest gestort. Folmer en ik stonden 's middags bij de spelletjes.
En Folmer deed daarna mee aan de voetbalwedstrijd tussen de ouders en de kinderen, een wedstrijd die erg verbeten door de ouders gespeeld werd, en ook glorieus door hen werd gewonnen. Het was net alsof de ouders even wilden bewijzen wie er voorlopig nog de dienst uitmaken, zo fanatiek werd er gespeeld. Nog even de illusie koesteren? Inmiddels weet ik uit ervaring dat dat beeld er kort na deze leeftijd al wel anders uit begint te zien.
Team van de ouders, met Folmer in blauwe overall en oranje hoed. Midden onder, met kilt, Kenneth. Dat is de leerkracht van Anne Lieke.
Verder moesten alle ouders 2 taarten bakken, of één hele grote. Wij hadden het geluk dat die van ons op het laatst van de dag uit de koeling werd gehaald. Hadden we nog wat over, 's avonds.

Na de 17e mei ging het tot de vakantie heel erg snel. Er kwam een atletiekdag voor Anne Lieke en Sytze, We zijn met de atletiekvereniging van Sytze ook nog een dag naar Trondheim geweest voor wedstrijden.

Sytze kreeg zijn eerste examen voor Mat og Helse. Dat cijfer blijft staan en komt volgend jaar op zijn diploma (Vitnemål). Het puntensysteem is hier anders dan ik Nederland: het loopt van 1 tot 6. Sytze heeft een 5 gehaald. Top!

Op afstand leefden we mee met onze nicht Anna Roos, die examen deed voor de MAVO en slaagde.



Aan het einde van het schooljaar kwamen de afsluitingsfeesten met de ouders. Bij de eerste, van de klas van Lieuwe, vond ik het allemaal zo spannend, dat ik blij was dat ik het allemaal doorstond, laat staan dat ik foto's kon maken. Uit twee regels in een verslag moest ik opmaken wat de bedoeling was. Ouders mee, en eten mee, en dan grillen maar op een engangsgrill (wegwerpbarbecue). Zo doen ze dat. Noren barbecuen de hele zomer lang. Voornamelijk pølse, het Noorse broertje van de knakworst. Gelukkig kwam ik op de avond van Lieuwes klas Ann Kristin (de Nedernoorse) tegen, die net zo verdwaasd rondliep als ik. Na al die jaren Nederland was zij ook vergeten wat de gewoontes waren. En met haar was het nog erger gesteld, zij dacht dat er een grote grill zou zijn, ze had alleen maar eten mee. Nog iemand die zich minstens net zo onhandig voelde als ik! Ik nodigde haar uit om mijn engangsgrill te delen, en toen werd het toch nog leuk. Drie dagen later, bij de klasseafsluiting van Anne Lieke, ging het al een stuk gemakkelijker. En toen was natuurlijk alles weer anders, maar dat mocht de pret niet meer drukken.

Vorige week was in het weekend de Stokkøyacup, een voetbaltoernooi op Stokøya. Volgens ons een van de allermooiste plekken van Noorwegen. Met een paar prachtige bruggen.

Verder is de wijn klaar. Met een pakket dat Folmer voor zijn verjaardag heeft gekregen, heeft hij 24 flessen gevuld. Zelf wijn maken wil prima, en is veel goedkoper! Het smaakt nu nog een beetje naar Beaujolais primeur, maar na een paar weken wordt hij steeds lekkerder.


En verder hebben we twee sprieterige coniferen gerooid, en andijvie geplant. De buurvrouw kwam met een rabarberplant aanzetten, we hebben 5 courgetteplanten, en de boerenkool is bijna klaar om de grond in te gaan. En nu maar kijken wat het wordt. We verrheugen ons vooral op de andijvie, die kennen ze hier niet.

En nu maar hopen dat deze moeder ree met kalf andere lekkere hapjes vinden. (ze staan hier ong. 10 meter van de groentetuin vandaan). Het hek is nog niet klaar.

Waren we op de Peter Petersenschool weeksluitingen gewend, hier hebben we een jaarafsluiting gehad "Her er vi" (Hier zijn wij). Ook leuk, maar wat mij betreft mag dit vaker! Hier is de modeshow van Sytze zijn klas, met gepimpte kleren.


Tja, en nu is het vakantie. De koffers zijn gepakt, morgen vertrekken we richting Nederland. Heerlijk om ouders en vrienden weer te zien... Bijna een jaar geleden namen we afscheid van de school in Haren. Dat was zo ontroerend! We hadden best moeite met afscheid nemen van een plek waar we ons thuis voelden, waar we vrienden hadden gemaakt,en waar we zoveel warmte hebben gevoeld bij het afscheid. Een jaar later nemen we hier afscheid voor de zomer, en ervaren dat we hier al iets hebben opgebouwd waar we met voldoening op terug kunnen kijken. Opnieuw het gevoel thuis te zijn, te horen bij de mensen hier, en opnieuw warme woorden bij het afscheid. Wat geniet ik enorm van dit moment!

Veel van de verhalen gaan over de school en het leven van de kinderen. Ondertussen gebeurt er meer. Ik ben ondertussen begonnen met het zoeken naar werk. Misschien dat ik daar een volgende keer wat meer over vertel. Misschien lijkt het soms een beetje een hoera-verhaal. Dat is het niet altijd. Een blog leent zich niet altijd voor de gedertailleerde verhalen. Er hebben echt wel dagen tussen gezeten dat iemand van ons stuk zat. we hebben dat steeds beschouwd als iets dat erbij hoorde. Anne Lieke heeft het een poos niet gemakkelijk gehad op school. Zo moeilijk dat ik een poos met haar meegegaan ben. Nu kan ze het weer zelf. Ook dat is iets dat er volgens mij bij hoort en weer overgaat, wanneer je de tijd neemt om te (laten) wennen. In dit schooljaar is er veel opgebouwd, en het volgende jaar gaan we daarmee door.

Sytze met klas: Another brick in the wall (Pink Floyd) op "Her er vi".